Ngày 30.9, Hà Nội đã chứng kiến những trận mưa lớn đi kèm ngập úng, tắc đường. Trên mạng xã hội, nhiều người chia sẻ rằng trận mưa năm nay có điểm tương đồng với trận lụt lịch sử năm 2008 ở Hà Nội. Câu hỏi được quan tâm nhất lúc này, liệu ngày 30.9 vừa qua có vượt kỷ lục của năm 2008?
Mỗi trận mưa lớn không chỉ là phép thử cho hạ tầng mà còn là phép thử cho sự linh hoạt và nhân văn trong công tác quản lý, điều hành của thành phố.
Sáng ngày 30.9 bắt đầu với những hạt mưa đầu tiên và kéo dài không ngớt cho đến tận đêm khuya. Hà Nội khi ấy không còn là một thành phố nhộn nhịp mà biến thành một mê cung của những dòng nước.
Nhiều tuyến phố ngập sâu khiến giao thông gần như tê liệt. Hình ảnh đường phố biến thành sông, hàng loạt ô tô, xe máy chết máy giữa dòng nước, người dân phải bì bõm lội hàng kilomet để đón con tan học đã trở nên quá đỗi quen thuộc. Không ít người sau nhiều giờ vật lộn trên đường đã phải thốt lên: “Kinh hoàng”, “Bất lực”, “Tuyệt vọng”, “Ám ảnh”… Đó là những cảm xúc chân thật nhất của người dân thủ đô trong một ngày đáng quên.
Hình ảnh Thủ đô chìm trong vòng xoáy mưa – ngập – tắc hôm qua khiến nhiều người liên tưởng đến trận lụt lịch sử cuối tháng 10.2008 với tổng lượng mưa 350 – 550mm. Đây là trận lụt được xem như một thước đo, một dấu mốc đau thương về sức tàn phá của thiên nhiên đối với Hà nội.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, nguyên nhân mưa lớn ngày 30.9 xuất phát từ hội tụ gió theo kinh hướng mạnh, hình thành giữa rìa Tây áp cao cận nhiệt đới và hoàn lưu suy yếu của bão Bualoi (bão số 10). Sự tương tác này duy trì ổn định, làm mây dông phát triển liên tục, gây mưa lớn kèm sấm sét ở nhiều tỉnh miền Bắc, trong đó có Hà nội.
Về mặt số liệu, các chuyên gia khẳng định dù số liệu ghi nhận tại một số điểm ở Hà nội có lượng mưa hơn 200mm, thậm chí vượt 300mm, nhưng mức này vẫn chưa vượt trận mưa lịch sử năm 2008.
Mặc dù lượng mưa chưa vượt mức kỷ lục, nhưng thực tế tình trạng ngập úng lại vô cùng nghiêm trọng. Chiều 30.9, Hà nội ghi nhận hơn 80 điểm ngập nặng; đến sáng 1.10 vẫn còn hơn 20 điểm chưa rút hết nước như Dương Đình Nghệ, Hoa Bằng, Phan Văn Trường, Võ Chí Công, Phú Xá, hầm chui Đại lộ Thăng Long…
Điều này đặt ra một dấu hỏi lớn về nguyên nhân. Các chuyên gia và nhà quản lý đã chỉ ra, nguyên nhân chủ yếu là hệ thống thoát nước yếu kém, hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ, tốc độ đô thị hóa quá nhanh. Hiện chỉ khu vực 4 quận nội thành cũ (Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng) có hệ thống thoát nước tương đối hoàn chỉnh, song cũng chỉ chịu được lượng mưa khoảng 310mm trong 2 ngày.
Điều này có nghĩa là ngay cả khi lượng mưa chưa đạt đến đỉnh điểm lịch sử, thì hệ thống hạ tầng hiện tại của thành phố cũng đã quá tải. Tốc độ bê tông hóa nhanh chóng khiến đất không thể thấm nước, toàn bộ lượng nước mưa dồn về các đường ống thoát nước vốn đã cũ kỹ và nhỏ hẹp, dẫn đến cảnh ngập úng cục bộ trên diện rộng.
Hậu quả của trận mưa lịch sử này không chỉ dừng lại ở việc tắc đường hay hư hại xe cộ. Trên mạng xã hội, nhiều phụ huynh bày tỏ bức xúc trước phản ứng được cho là “quá chậm” của ngành giáo dục Hà Nội.
Không ít ý kiến cho rằng, nếu thành phố sớm thông báo cho học sinh nghỉ học ngày 30.9 thì đã không xảy ra cảnh hàng vạn người vật lộn giữa mưa ngập để đón con, học sinh phải ngủ lại qua đêm tại trường, hay phải nhờ xe quân đội đưa về nhà.
Sự chậm trễ trong việc đưa ra quyết định đã vô tình đẩy hàng ngàn gia đình vào tình thế nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sự an toàn của các em học sinh. Đây là một bài học đắt giá về công tác dự báo, cảnh báo và ứng phó với thiên tai trong điều kiện thời tiết ngày càng cực đoan như hiện nay.
THẢO CHI
Nguồn: https://baovanhoa.vn/doi-song/mua-ngap-kinh-hoang-tai-ha-noi-ngay-309-co-vuot-ky-luc-tran-lut-lich-su-nam-2008-171619.html